shell脚本制作俄罗斯方块游戏

下面的脚本功能强大,make by xhchen,收藏一下。

 

  1. #!/bin/bash
  2.  
  3. # Tetris Game
  4. # 10.21.2003 xhchen<[email]xhchen@winbond.com.tw[/email]>
  5.  
  6. #APP declaration
  7. APP_NAME="${0##*[\/]}"
  8. APP_VERSION="1.0"
  9.  
  10.  
  11. #颜色定义
  12. cRed=1
  13. cGreen=2
  14. cYellow=3
  15. cBlue=4
  16. cFuchsia=5
  17. cCyan=6
  18. cWhite=7
  19. colorTable=($cRed $cGreen $cYellow $cBlue $cFuchsia $cCyan $cWhite)
  20.  
  21. #位置和大小
  22. iLeft=3
  23. iTop=2
  24. ((iTrayLeft = iLeft + 2))
  25. ((iTrayTop = iTop + 1))
  26. ((iTrayWidth = 10))
  27. ((iTrayHeight = 15))
  28.  
  29. #颜色设置
  30. cBorder=$cGreen
  31. cScore=$cFuchsia
  32. cScoreValue=$cCyan
  33.  
  34. #控制信号
  35. #改游戏使用两个进程,一个用于接收输入,一个用于游戏流程和显示界面;
  36. #当前者接收到上下左右等按键时,通过向后者发送signal的方式通知后者。
  37. sigRotate=25
  38. sigLeft=26
  39. sigRight=27
  40. sigDown=28
  41. sigAllDown=29
  42. sigExit=30
  43.  
  44. #七中不同的方块的定义
  45. #通过旋转,每种方块的显示的样式可能有几种
  46. box0=(0 0 0 1 1 0 1 1)
  47. box1=(0 2 1 2 2 2 3 2 1 0 1 1 1 2 1 3)
  48. box2=(0 0 0 1 1 1 1 2 0 1 1 0 1 1 2 0)
  49. box3=(0 1 0 2 1 0 1 1 0 0 1 0 1 1 2 1)
  50. box4=(0 1 0 2 1 1 2 1 1 0 1 1 1 2 2 2 0 1 1 1 2 0 2 1 0 0 1 0 1 1 1 2)
  51. box5=(0 1 1 1 2 1 2 2 1 0 1 1 1 2 2 0 0 0 0 1 1 1 2 1 0 2 1 0 1 1 1 2)
  52. box6=(0 1 1 1 1 2 2 1 1 0 1 1 1 2 2 1 0 1 1 0 1 1 2 1 0 1 1 0 1 1 1 2)
  53. #所有其中方块的定义都放到box变量中
  54. box=(${box0[@]} ${box1[@]} ${box2[@]} ${box3[@]} ${box4[@]} ${box5[@]} ${box6[@]})
  55. #各种方块旋转后可能的样式数目
  56. countBox=(1 2 2 2 4 4 4)
  57. #各种方块再box数组中的偏移
  58. offsetBox=(0 1 3 5 7 11 15)
  59.  
  60. #每提高一个速度级需要积累的分数
  61. iScoreEachLevel=50        #be greater than 7
  62.  
  63. #运行时数据
  64. sig=0                #接收到的signal
  65. iScore=0        #总分
  66. iLevel=0        #速度级
  67. boxNew=()        #新下落的方块的位置定义
  68. cBoxNew=0        #新下落的方块的颜色
  69. iBoxNewType=0        #新下落的方块的种类
  70. iBoxNewRotate=0        #新下落的方块的旋转角度
  71. boxCur=()        #当前方块的位置定义
  72. cBoxCur=0        #当前方块的颜色
  73. iBoxCurType=0        #当前方块的种类
  74. iBoxCurRotate=0        #当前方块的旋转角度
  75. boxCurX=-1        #当前方块的x坐标位置
  76. boxCurY=-1        #当前方块的y坐标位置
  77. iMap=()                #背景方块图表
  78.  
  79. #初始化所有背景方块为-1, 表示没有方块
  80. for ((i = 0; i < iTrayHeight * iTrayWidth; i++)); do iMap[$i]=-1; done
  81.  
  82.  
  83. #接收输入的进程的主函数
  84. function RunAsKeyReceiver()
  85. {
  86.         local pidDisplayer key aKey sig cESC sTTY
  87.  
  88.         pidDisplayer=$1
  89.         aKey=(0 0 0)
  90.  
  91.         cESC=`echo -ne "33"`
  92.         cSpace=`echo -ne "40"`
  93.  
  94.         #保存终端属性。在read -s读取终端键时,终端的属性会被暂时改变。
  95.         #如果在read -s时程序被不幸杀掉,可能会导致终端混乱,
  96.         #需要在程序退出时恢复终端属性。
  97.         sTTY=`stty -g`
  98.  
  99.         #捕捉退出信号
  100.         trap "MyExit;" INT TERM
  101.         trap "MyExitNoSub;" $sigExit
  102.  
  103.         #隐藏光标
  104.         echo -ne "33[?25l"
  105.  
  106.  
  107.         while :
  108.         do
  109.                 #读取输入。注-s不回显,-n读到一个字符立即返回
  110.                 read -s -n 1 key
  111.  
  112.                 aKey[0]=${aKey[1]}
  113.                 aKey[1]=${aKey[2]}
  114.                 aKey[2]=$key
  115.                 sig=0
  116.  
  117.                 #判断输入了何种键
  118.                 if [[ $key == $cESC && ${aKey[1]} == $cESC ]]
  119.                 then
  120.                         #ESC键
  121.                         MyExit
  122.                 elif [[ ${aKey[0]} == $cESC && ${aKey[1]} == "[" ]]
  123.                 then
  124.                         if [[ $key == "A" ]]; then sig=$sigRotate        #<向上键>
  125.                         elif [[ $key == "B" ]]; then sig=$sigDown        #<向下键>
  126.                         elif [[ $key == "D" ]]; then sig=$sigLeft        #<向左键>
  127.                         elif [[ $key == "C" ]]; then sig=$sigRight        #<向右键>
  128.                         fi
  129.                 elif [[ $key == "W" || $key == "w" ]]; then sig=$sigRotate        #W, w
  130.                 elif [[ $key == "S" || $key == "s" ]]; then sig=$sigDown        #S, s
  131.                 elif [[ $key == "A" || $key == "a" ]]; then sig=$sigLeft        #A, a
  132.                 elif [[ $key == "D" || $key == "d" ]]; then sig=$sigRight        #D, d
  133.                 elif [[ "[$key]" == "[]" ]]; then sig=$sigAllDown        #空格键
  134.                 elif [[ $key == "Q" || $key == "q" ]]                        #Q, q
  135.                 then
  136.                         MyExit
  137.                 fi
  138.  
  139.                 if [[ $sig != 0 ]]
  140.                 then
  141.                         #向另一进程发送消息
  142.                         kill -$sig $pidDisplayer
  143.                 fi
  144.         done
  145. }
  146.  
  147. #退出前的恢复
  148. function MyExitNoSub()
  149. {
  150.         local y
  151.  
  152.         #恢复终端属性
  153.         stty $sTTY
  154.         ((y = iTop + iTrayHeight + 4))
  155.  
  156.         #显示光标
  157.         echo -e "33[?25h33[${y};0H"
  158.         exit
  159. }
  160.  
  161.  
  162. function MyExit()
  163. {
  164.         #通知显示进程需要退出
  165.         kill -$sigExit $pidDisplayer
  166.  
  167.         MyExitNoSub
  168. }
  169.  
  170.  
  171. #处理显示和游戏流程的主函数
  172. function RunAsDisplayer()
  173. {
  174.         local sigThis
  175.         InitDraw
  176.  
  177.         #挂载各种信号的处理函数
  178.         trap "sig=$sigRotate;" $sigRotate
  179.         trap "sig=$sigLeft;" $sigLeft
  180.         trap "sig=$sigRight;" $sigRight
  181.         trap "sig=$sigDown;" $sigDown
  182.         trap "sig=$sigAllDown;" $sigAllDown
  183.         trap "ShowExit;" $sigExit
  184.  
  185.         while :
  186.         do
  187.                 #根据当前的速度级iLevel不同,设定相应的循环的次数
  188.                 for ((i = 0; i < 21 – iLevel; i++))
  189.                 do
  190.                         sleep 0.02
  191.                         sigThis=$sig
  192.                         sig=0
  193.  
  194.                         #根据sig变量判断是否接受到相应的信号
  195.                         if ((sigThis == sigRotate)); then BoxRotate;        #旋转
  196.                         elif ((sigThis == sigLeft)); then BoxLeft;        #左移一列
  197.                         elif ((sigThis == sigRight)); then BoxRight;        #右移一列
  198.                         elif ((sigThis == sigDown)); then BoxDown;        #下落一行
  199.                         elif ((sigThis == sigAllDown)); then BoxAllDown;        #下落到底
  200.                         fi
  201.                 done
  202.                 #kill -$sigDown $$
  203.                 BoxDown        #下落一行
  204.         done
  205. }
  206.  
  207.  
  208. #BoxMove(y, x), 测试是否可以把移动中的方块移到(x, y)的位置, 返回0则可以, 1不可以
  209. function BoxMove()
  210. {
  211.         local j i x y xTest yTest
  212.         yTest=$1
  213.         xTest=$2
  214.         for ((j = 0; j < 8; j += 2))
  215.         do
  216.                 ((i = j + 1))
  217.                 ((y = ${boxCur[$j]} + yTest))
  218.                 ((x = ${boxCur[$i]} + xTest))
  219.                 if (( y < 0 || y >= iTrayHeight || x < 0 || x >= iTrayWidth))
  220.                 then
  221.                         #撞到墙壁了
  222.                         return 1
  223.                 fi
  224.                 if ((${iMap[y * iTrayWidth + x]} != -1 ))
  225.                 then
  226.                         #撞到其他已经存在的方块了
  227.                         return 1
  228.                 fi
  229.         done
  230.         return 0;
  231. }
  232.  
  233.  
  234. #将当前移动中的方块放到背景方块中去,
  235. #并计算新的分数和速度级。(即一次方块落到底部)
  236. function Box2Map()
  237. {
  238.         local j i x y xp yp line
  239.  
  240.         #将当前移动中的方块放到背景方块中去
  241.         for ((j = 0; j < 8; j += 2))
  242.         do
  243.                 ((i = j + 1))
  244.                 ((y = ${boxCur[$j]} + boxCurY))
  245.                 ((x = ${boxCur[$i]} + boxCurX))
  246.                 ((i = y * iTrayWidth + x))
  247.                 iMap[$i]=$cBoxCur
  248.         done
  249.  
  250.         #消去可被消去的行
  251.         line=0
  252.         for ((j = 0; j < iTrayWidth * iTrayHeight; j += iTrayWidth))
  253.         do
  254.                 for ((i = j + iTrayWidth – 1; i >= j; i–))
  255.                 do
  256.                         if ((${iMap[$i]} == -1)); then break; fi
  257.                 done
  258.                 if ((i >= j)); then continue; fi
  259.  
  260.                 ((line++))
  261.                 for ((i = j – 1; i >= 0; i–))
  262.                 do
  263.                         ((x = i + iTrayWidth))
  264.                         iMap[$x]=${iMap[$i]}
  265.                 done
  266.                 for ((i = 0; i < iTrayWidth; i++))
  267.                 do
  268.                         iMap[$i]=-1
  269.                 done
  270.         done
  271.  
  272.         if ((line == 0)); then return; fi
  273.  
  274.         #根据消去的行数line计算分数和速度级
  275.         ((x = iLeft + iTrayWidth * 2 + 7))
  276.         ((y = iTop + 11))
  277.         ((iScore += line * 2 – 1))
  278.         #显示新的分数
  279.         echo -ne "33[1m33[3${cScoreValue}m33[${y};${x}H${iScore}         "
  280.         if ((iScore % iScoreEachLevel < line * 2 – 1))
  281.         then
  282.                 if ((iLevel < 20))
  283.                 then
  284.                         ((iLevel++))
  285.                         ((y = iTop + 14))
  286.                         #显示新的速度级
  287.                         echo -ne "33[3${cScoreValue}m33[${y};${x}H${iLevel}        "
  288.                 fi
  289.         fi
  290.         echo -ne "33[0m"
  291.  
  292.  
  293.         #重新显示背景方块
  294.         for ((y = 0; y < iTrayHeight; y++))
  295.         do
  296.                 ((yp = y + iTrayTop + 1))
  297.                 ((xp = iTrayLeft + 1))
  298.                 ((i = y * iTrayWidth))
  299.                 echo -ne "33[${yp};${xp}H"
  300.                 for ((x = 0; x < iTrayWidth; x++))
  301.                 do
  302.                         ((j = i + x))
  303.                         if ((${iMap[$j]} == -1))
  304.                         then
  305.                                 echo -ne "  "
  306.                         else
  307.                                 echo -ne "33[1m33[7m33[3${iMap[$j]}m33[4${iMap[$j]}m[]33[0m"
  308.                         fi
  309.                 done
  310.         done
  311. }
  312.  
  313.  
  314. #下落一行
  315. function BoxDown()
  316. {
  317.         local y s
  318.         ((y = boxCurY + 1))        #新的y坐标
  319.         if BoxMove $y $boxCurX        #测试是否可以下落一行
  320.         then
  321.                 s="`DrawCurBox 0`"        #将旧的方块抹去
  322.                 ((boxCurY = y))
  323.                 s="$s`DrawCurBox 1`"        #显示新的下落后方块
  324.                 echo -ne $s
  325.         else
  326.                 #走到这儿, 如果不能下落了
  327.                 Box2Map                #将当前移动中的方块贴到背景方块中
  328.                 RandomBox        #产生新的方块
  329.         fi
  330. }
  331.  
  332. #左移一列
  333. function BoxLeft()
  334. {
  335.         local x s
  336.         ((x = boxCurX – 1))
  337.         if BoxMove $boxCurY $x
  338.         then
  339.                 s=`DrawCurBox 0`
  340.                 ((boxCurX = x))
  341.                 s=$s`DrawCurBox 1`
  342.                 echo -ne $s
  343.         fi
  344. }
  345.  
  346. #右移一列
  347. function BoxRight()
  348. {
  349.         local x s
  350.         ((x = boxCurX + 1))
  351.         if BoxMove $boxCurY $x
  352.         then
  353.                 s=`DrawCurBox 0`
  354.                 ((boxCurX = x))
  355.                 s=$s`DrawCurBox 1`
  356.                 echo -ne $s
  357.         fi
  358. }
  359.  
  360.  
  361. #下落到底
  362. function BoxAllDown()
  363. {
  364.         local k j i x y iDown s
  365.         iDown=$iTrayHeight
  366.  
  367.         #计算一共需要下落多少行
  368.         for ((j = 0; j < 8; j += 2))
  369.         do
  370.                 ((i = j + 1))
  371.                 ((y = ${boxCur[$j]} + boxCurY))
  372.                 ((x = ${boxCur[$i]} + boxCurX))
  373.                 for ((k = y + 1; k < iTrayHeight; k++))
  374.                 do
  375.                         ((i = k * iTrayWidth + x))
  376.                         if (( ${iMap[$i]} != -1)); then break; fi
  377.                 done
  378.                 ((k -= y + 1))
  379.                 if (( $iDown > $k )); then iDown=$k; fi
  380.         done
  381.  
  382.         s=`DrawCurBox 0`        #将旧的方块抹去
  383.         ((boxCurY += iDown))
  384.         s=$s`DrawCurBox 1`        #显示新的下落后的方块
  385.         echo -ne $s
  386.         Box2Map                #将当前移动中的方块贴到背景方块中
  387.         RandomBox        #产生新的方块
  388. }
  389.  
  390.  
  391. #旋转方块
  392. function BoxRotate()
  393. {
  394.         local iCount iTestRotate boxTest j i s
  395.         iCount=${countBox[$iBoxCurType]}        #当前的方块经旋转可以产生的样式的数目
  396.  
  397.         #计算旋转后的新的样式
  398.         ((iTestRotate = iBoxCurRotate + 1))
  399.         if ((iTestRotate >= iCount))
  400.         then
  401.                 ((iTestRotate = 0))
  402.         fi
  403.  
  404.         #更新到新的样式, 保存老的样式(但不显示)
  405.         for ((j = 0, i = (${offsetBox[$iBoxCurType]} + $iTestRotate) * 8; j < 8; j++, i++))
  406.         do
  407.                 boxTest[$j]=${boxCur[$j]}
  408.                 boxCur[$j]=${box[$i]}
  409.         done
  410.  
  411.         if BoxMove $boxCurY $boxCurX        #测试旋转后是否有空间放的下
  412.         then
  413.                 #抹去旧的方块
  414.                 for ((j = 0; j < 8; j++))
  415.                 do
  416.                         boxCur[$j]=${boxTest[$j]}
  417.                 done
  418.                 s=`DrawCurBox 0`
  419.  
  420.                 #画上新的方块
  421.                 for ((j = 0, i = (${offsetBox[$iBoxCurType]} + $iTestRotate) * 8; j < 8; j++, i++))
  422.                 do
  423.                         boxCur[$j]=${box[$i]}
  424.                 done
  425.                 s=$s`DrawCurBox 1`
  426.                 echo -ne $s
  427.                 iBoxCurRotate=$iTestRotate
  428.         else
  429.                 #不能旋转,还是继续使用老的样式
  430.                 for ((j = 0; j < 8; j++))
  431.                 do
  432.                         boxCur[$j]=${boxTest[$j]}
  433.                 done
  434.         fi
  435. }
  436.  
  437.  
  438. #DrawCurBox(bDraw), 绘制当前移动中的方块, bDraw为1, 画上, bDraw为0, 抹去方块。
  439. function DrawCurBox()
  440. {
  441.         local i j t bDraw sBox s
  442.         bDraw=$1
  443.  
  444.         s=""
  445.         if (( bDraw == 0 ))
  446.         then
  447.                 sBox="4040"
  448.         else
  449.                 sBox="[]"
  450.                 s=$s"33[1m33[7m33[3${cBoxCur}m33[4${cBoxCur}m"
  451.         fi
  452.  
  453.         for ((j = 0; j < 8; j += 2))
  454.         do
  455.                 ((i = iTrayTop + 1 + ${boxCur[$j]} + boxCurY))
  456.                 ((t = iTrayLeft + 1 + 2 * (boxCurX + ${boxCur[$j + 1]})))
  457.                 #33[y;xH, 光标到(x, y)处
  458.                 s=$s"33[${i};${t}H${sBox}"
  459.         done
  460.         s=$s"33[0m"
  461.         echo -n $s
  462. }
  463.  
  464.  
  465. #更新新的方块
  466. function RandomBox()
  467. {
  468.         local i j t
  469.  
  470.         #更新当前移动的方块
  471.         iBoxCurType=${iBoxNewType}
  472.         iBoxCurRotate=${iBoxNewRotate}
  473.         cBoxCur=${cBoxNew}
  474.         for ((j = 0; j < ${#boxNew[@]}; j++))
  475.         do
  476.                 boxCur[$j]=${boxNew[$j]}
  477.         done
  478.  
  479.  
  480.         #显示当前移动的方块
  481.         if (( ${#boxCur[@]} == 8 ))
  482.         then
  483.                 #计算当前方块该从顶端哪一行"冒"出来
  484.                 for ((j = 0, t = 4; j < 8; j += 2))
  485.                 do
  486.                         if ((${boxCur[$j]} < t)); then t=${boxCur[$j]}; fi
  487.                 done
  488.                 ((boxCurY = -t))
  489.                 for ((j = 1, i = -4, t = 20; j < 8; j += 2))
  490.                 do
  491.                         if ((${boxCur[$j]} > i)); then i=${boxCur[$j]}; fi
  492.                         if ((${boxCur[$j]} < t)); then t=${boxCur[$j]}; fi
  493.                 done
  494.                 ((boxCurX = (iTrayWidth – 1 – i – t) / 2))
  495.  
  496.                 #显示当前移动的方块
  497.                 echo -ne `DrawCurBox 1`
  498.  
  499.                 #如果方块一出来就没处放,Game over!
  500.                 if ! BoxMove $boxCurY $boxCurX
  501.                 then
  502.                         kill -$sigExit ${PPID}
  503.                         ShowExit
  504.                 fi
  505.         fi
  506.  
  507.  
  508.  
  509.         #清除右边预显示的方块
  510.         for ((j = 0; j < 4; j++))
  511.         do
  512.                 ((i = iTop + 1 + j))
  513.                 ((t = iLeft + 2 * iTrayWidth + 7))
  514.                 echo -ne "33[${i};${t}H        "
  515.         done
  516.  
  517.         #随机产生新的方块
  518.         ((iBoxNewType = RANDOM % ${#offsetBox[@]}))
  519.         ((iBoxNewRotate = RANDOM % ${countBox[$iBoxNewType]}))
  520.         for ((j = 0, i = (${offsetBox[$iBoxNewType]} + $iBoxNewRotate) * 8; j < 8; j++, i++))
  521.         do
  522.                 boxNew[$j]=${box[$i]};
  523.         done
  524.  
  525.         ((cBoxNew = ${colorTable[RANDOM % ${#colorTable[@]}]}))
  526.  
  527.         #显示右边预显示的方块
  528.         echo -ne "33[1m33[7m33[3${cBoxNew}m33[4${cBoxNew}m"
  529.         for ((j = 0; j < 8; j += 2))
  530.         do
  531.                 ((i = iTop + 1 + ${boxNew[$j]}))
  532.                 ((t = iLeft + 2 * iTrayWidth + 7 + 2 * ${boxNew[$j + 1]}))
  533.                 echo -ne "33[${i};${t}H[]"
  534.         done
  535.         echo -ne "33[0m"
  536. }
  537.  
  538.  
  539. #初始绘制
  540. function InitDraw()
  541. {
  542.         clear
  543.         RandomBox        #随机产生方块,这时右边预显示窗口中有方快了
  544.         RandomBox        #再随机产生方块,右边预显示窗口中的方块被更新,原先的方块将开始下落
  545.         local i t1 t2 t3
  546.  
  547.         #显示边框
  548.         echo -ne "33[1m"
  549.         echo -ne "33[3${cBorder}m33[4${cBorder}m"
  550.  
  551.         ((t2 = iLeft + 1))
  552.         ((t3 = iLeft + iTrayWidth * 2 + 3))
  553.         for ((i = 0; i < iTrayHeight; i++))
  554.         do
  555.                 ((t1 = i + iTop + 2))
  556.                 echo -ne "33[${t1};${t2}H||"
  557.                 echo -ne "33[${t1};${t3}H||"
  558.         done
  559.  
  560.         ((t2 = iTop + iTrayHeight + 2))
  561.         for ((i = 0; i < iTrayWidth + 2; i++))
  562.         do
  563.                 ((t1 = i * 2 + iLeft + 1))
  564.                 echo -ne "33[${iTrayTop};${t1}H=="
  565.                 echo -ne "33[${t2};${t1}H=="
  566.         done
  567.         echo -ne "33[0m"
  568.  
  569.  
  570.         #显示"Score"和"Level"字样
  571.         echo -ne "33[1m"
  572.         ((t1 = iLeft + iTrayWidth * 2 + 7))
  573.         ((t2 = iTop + 10))
  574.         echo -ne "33[3${cScore}m33[${t2};${t1}HScore"
  575.         ((t2 = iTop + 11))
  576.         echo -ne "33[3${cScoreValue}m33[${t2};${t1}H${iScore}"
  577.         ((t2 = iTop + 13))
  578.         echo -ne "33[3${cScore}m33[${t2};${t1}HLevel"
  579.         ((t2 = iTop + 14))
  580.         echo -ne "33[3${cScoreValue}m33[${t2};${t1}H${iLevel}"
  581.         echo -ne "33[0m"
  582. }
  583.  
  584.  
  585. #退出时显示GameOVer!
  586. function ShowExit()
  587. {
  588.         local y
  589.         ((y = iTrayHeight + iTrayTop + 3))
  590.         echo -e "33[${y};0HGameOver!33[0m"
  591.         exit
  592. }
  593.  
  594.  
  595. #显示用法.
  596. function Usage
  597. {
  598.         cat << EOF
  599. Usage: $APP_NAME
  600. Start tetris game.
  601.  
  602.   -h, –help              display this help and exit
  603.       –version           output version information and exit
  604. EOF
  605. }
  606.  
  607.  
  608. #游戏主程序在这儿开始.
  609. if [[ "$1" == "-h" || "$1" == "–help" ]]; then
  610.         Usage
  611. elif [[ "$1" == "–version" ]]; then
  612.         echo "$APP_NAME $APP_VERSION"
  613. elif [[ "$1" == "–show" ]]; then
  614.         #当发现具有参数–show时,运行显示函数
  615.         RunAsDisplayer
  616. else
  617.         bash $0 –show&        #以参数–show将本程序再运行一遍
  618.         RunAsKeyReceiver $!        #以上一行产生的进程的进程号作为参数
  619. fi